Geschiedenis van de Mijnbouw en Houtbewerking – Volkskunst Ertsgebergte
Sinds de 12de eeuw worden in het Ertsgebergte bodemschatten gedolven. Na het zware werk in de mijn probeerden de arbeiders de veelzijdige motieven in de mijnbouw op een kunstzinnige manier na te bouwen. Aan het einde van de 16de eeuw liepen de erts voorraden terug zodat steeds minder arbeiders hun brood konden verdienen in de mijnbouw. Dat was de reden dat men zocht naar andere manieren om in hun levensonderhoud te voorzien. Aangezien hout als grondstof in de natuur in grote hoeveelheden voorkwam werd houtbewerking een belangrijke bron van inkomsten. Zo ontwikkelden zich al snel nieuwe productiemethoden in de houtbewerking. Met name in het westelijk deel van het Ertsgebergte, in het gebied van Schneeberg en Annaberg, was de houtsnijkunst belangrijk. In het middendeel van het Ertsgebergte, in en rondom de plaatsen Marienberg, Pobershau en Seiffen was het de houtdraaierij die de boventoon voerde. Vanaf het midden van de 17de eeuw, toen nieuwe houtbewerkings methoden en machines hun intrede maakten, werden er vooral gebruiksartikelen gemaakt. In de loop van de tijd ontwikkelde zich de productie van speelgoed zoals Bergman figuren, Nussknacker, kerstengelen, lichtbogen, kerstpiramides en rookmannetjes.
Volkskunst Ertsgebergte
Het centrum van de “Erzgebirgischer Volkskunst” ligt voornamelijk in de regio rondom de plaats Seiffen, ook bekend als speelgoeddorp. Hier hebben vele handwerkslieden zich aaneengesloten bij de Dregeno “der Genossenschaft der Drechsler, Bildhauer, Holz- und Spielwarenhersteller”. Een van de grootste verzamelingen Volkskunst uit het Ertsgebergte is te vinden in het speelgoedmuseum in Seiffen. In het nabij gelegen Neuhausen bevindt zich het eerste “Nussknackermuseum” van Europa. Hier vindt u meer dan 5.000 exemplaren en het is dan ook geen wonder dat dit de grootste verzameling ter wereld is. Het Saksische museum voor volkskunst in Dresden heeft een zeer grote verzameling volkskunst uit het Ertsgebergte.
Räuchermännchen – Rookmannetjes – Volkskunst Ertsgebergte
De Räuchermännchen, ofwel rookmannetjes letterlijk vertaald, zijn gemaakt om rook kaarsjes te verbranden. Het is een uitvinding van de speelgoedmakers in dit gebied, zo rond het jaar 1830. De rookkaarsjes (Räucherkerzen), die overigens al langer gebruikt werden, zijn grijs of zwart, zijn van houtskool. Ze hebben een piramide vorm en zijn ongeveer 2 tot 3 cm lang. Deze kaarsjes worden aangestoken en zodra ze gloeien komt er een aangename geur vanaf. Deze gloeiende kaarsjes worden vervolgens in het inwendige van het tweedelige rookmannetje gezet en weer gesloten zodat de geurende rook uit zijn mond komt. Ondertussen hebben de rookmannetjes vele vormen aangenomen en je ziet ze dan ook als mijnbouwer, kerstman, ober en vele andere verschijningen. Verder is het nog zo dat er nogal wat verschillende rookkaarsjes te koop zijn. De echte kenners weten de rookkaarsjes die gemaakt worden in Crottendorf het beste te waarderen. Kijk op www.crottendorfer-raeucherkerzen.de voor meer info en historie van deze opmerkelijke kaarsjes.
Bergmann – Mijnwerker – Volkskunst Ertsgebergte
Het bergmann figuur is ook traditionele kerstkunst uit het Ertsgebergte. Bergmannetjes worden uit hout gedraaid of gesneden en dragen vaak twee kaarsen. Ze worden meestal samen met een kaars dragend engel figuurtje opgesteld. Zo beelden ze als paar, man en vrouw, het wereldlijke en geestelijke aspect van het leven uit. Het behoorde tot de traditionele plicht voor iedere inwoner van het Ertsgebergte om, als hij vader geworden was, voor zijn kind een engel (bij een meisje) of een bergmannetje (bij een jongen) uit hout te maken. In de kersttijd werden deze figuurtjes in het venster geplaatst en zo kon men zien hoeveel kinderen er in een huis waren. De verlichte bergmannetjes en engeltjes werden ook in het venster geplaatst door de vrouwen van de mijnwerkers zodat ze in de donkere dagen de weg naar huis konden vinden.
De Moosman uit het Vogtland
Als tegenhanger van het rookmannetje heeft het Vogtland zijn eigen figuurtje, de “Moosmann” ofwel Mosmannetje. Het Mosmannetje is een bosgeest die arme families met spullen uit het bos helpt, lood in goud kan veranderen en vooral rond de kersttijd gezien wordt. Het mosmannetje heeft dezelfde functie als het rookmannetje en kan dus ook dienen om kaarsjes te verbranden.
Verkoop Houtsnijkunst en Kerstfiguren uit het Ertsgebergte
In onze webwinkel verkopen we een fraaie collectie handgemaakte figuren en ornamenten uit het Ertsgebergte zoals: